Regionalna Izba Pamięci Narodowej
- Szczegóły
- Utworzono: środa, 25, styczeń 2012 20:08
- Opublikowano: środa, 25, styczeń 2012 20:08
- wyszki_fj
- Odsłony: 3130
Izba Pamięci Narodowej 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich
W Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Wyszkach od września 2001r znajduje się Izba Pamięci Narodowej przeniesiona z nieistniejącej już Szkoły Podstawowej im. 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich w Mierzwinie. Jej założycielami i twórcami byli Alfreda i Jan Trzeszczkowscy, wieloletni nauczyciele i dyrektorzy tej szkoły.
W pamiątkach tej izby zawiera się głównie historia bitwy o Olszewo, która rozegrała się w nocy z 13/14 września 1939r. pomiędzy 3 pułkiem szwoleżerów mazowieckich wchodzących w skład Suwalskiej Brygady Kawalerii a hitlerowską jednostką zmotoryzowaną. Ekspozycja obejmuje losy ludzi, którzy walcząc w obronie Ojczyzny tworzyli historię tamtych tragicznych dni. Losy ludzi poległych, rozstrzelanych i zamordowanych w Olszewie, losy ludzi, którzy przeżyli bitwę o Olszewo i walczyli do końca, do ostatniej bitwy pod Kockiem. Ich dalsze losy były różne: obozy jenieckie, walka w podziemiu powojenne prześladowania, więzienia i zsyłki. Są też losy ludzi walczących na różnych frontach II wojny światowej, a po jej zakończeniu musieli zostać na obczyźnie.
IPN eksponuje lisy, wspomnienia, wywiady, życiorysy, pamiętniki, publikacje i opracowania historyczne. Jej zbiory ubogacają tabele, wykazy, portrety, fotografie i różne pamiątki.
Pierwszym eksponatem izby był portret poległego pod Olszewem por. Jerzego Dziedzica podarowany szkole w 1978r. przez jego córkę Marlenę Staśkiewicz – Dziedzic, oraz jego brata, kapitana lotnictwa Jana Diedzica w czasie II wojny światowej walczącego nad Anglią..
Portret płk. Edwarda Milewskiego dowódcy 3p. szwoleżerów mazowieckich zajmuje w izbie naczelne miejsce. Z pola bitwy o Olszewo dowodził, przesuwał natarcia, słał posiłki. Dwukrotnie ranny trwał a posterunku do końca. O śmierci por. Jerzego Dziedzica i Leona Malarewicza (poległych w Olszewie) w swoim obozowym pamiętniku napisał „Na wyróżnienie zasługuje całokształt działania św. Por. Malarewicza i por. Dziedzica moich orłów, bo tak ich nazywałem. Zawsze pełni inicjatywy, niesłychanie pomysłowi o niebywałej tężyźnie fizycznej. Pracowali dwa razy tyle, co inni oficerowie, bowiem w tych trudnych warunkach ich wartości były niewspółmiernie wykorzystane”.
W bitwie o Olszewo oddało życie 31 szwoleżerów, w tym 3 oficerów, 5 podoficerów, a wśród 23 szwoleżerów aż 17 ze szwadronu ckm, zginęła również cała obsługa działa artyleryjskiego z d-cą baterii por. Stefanem Rożałowskim – zięciem ówczesnego Marszałka Polski Bolesława Rydza Śmigłego.
Po szwoleżerskich szablach została w izbie niezwykła pamiątka, bo fotografia złotej szabli por. J. Dziedzica, którą otrzymał za to, że jako prymus ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii 5 sierpnia 1934r.
Zostały tylko ślady podków,
Po szablę już nie sięgnie dłoń,
I tylko w piersi, tylko w środku
Jest żal, że już nie zarży koń!
Przesłaniem tego muzeum są słowa skierowane do nowych pokoleń przez szwoleżerów podczas uroczystości odsłonięcia pomnika pod Olszewem we wrześniu 1979r.
„Pamiętajcie imiona Tamtych, którzy za waszą wolność oddali swą krew i życie!
Każdy eksponat tej wystawy obok swojej wartości historycznej ma jeszcze druga swoista historie dotarcia i znalezienia się w zbiorach IPN. Tego przykładem jest dwustronna fotografia sztandaru pułkowego a także jego historia z Olszewa do Londynu.
Każdy element zbioru, to fragment historii ludzi w tragicznych dniach wojny, to … troski, o zachowanie ich w pamięci potomnych.
Bo serca ich biły jak nasze,
Bo myśli ich szlaki kreśliły,
Bo czyny ich dla nas zostały-
Dlatego cześć im składamy!
Dzięki bogatym zbiorom IPN młodzież uczy się milości do ojczyzny i przywiązania do narodowych tradycji. Wszystkich chcących zgłębić tajniki historii wojny obronnej Polski w 1939r, poznawać losy bohaterów tamtych tragicznych dni- serdecznie zapraszamy do zwiedzenia tej izby w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Wyszkach.
Opiekun Szkolnej Izby Pamięci
Bożena Pierzchało
Zapraszamy na mały spacer po naszej Reginalnej Sali Pamięci Narodowej
